قله گاوبینی با ارتفاع ۳۲۷۰ متر در البرز مرکزی و در منطقه لواسانات قرار دارد. این قله بر روی خط‌الراس گل زرد واقع شده و از شرق به قله فیل زمین و از غرب به قلل سرسیاه‌غار می‌رسد. این خط‌الراس از قله گل زرد و سیاه‌پلاس یا کوه کبود در شرق شروع شده و پس از قله فیل زمین به قله گاوبینی می‌رسد. ادامه این خط‌الراس به سمت غرب به قلل سرسیاه‌غارها رسیده و پس از قله‌های پرسون، ریزان، آتشکوه، مهرچال، پیرزن کلوم در قله همهن پایان می‌یابد.
در جنوب غربی این قله روستاهای برگ جهان و نیکنام‌ده و در جنوب شرقی آن روستای لواسان بزرگ واقع شده است. همچنین از سمت شمال به دشت پهناور لار منتهی می‌شود. برای صعود قله گاوبینی می‌توان از روستاهای لواسان بزرگ و برگ جهان اقدام کرد که در این برنامه تصمیم گرفتیم این قله را از روستای برگ جهان صعود نماییم.
مشروح گزارش برنامه:
سلام همنوردان گرامی
این هفته نیز قله‌ای دیگر در منطقه لواسانات هدف صعود من و همنوردانم بود. به قصد صعود قله گاوبینی که از قله‌های کم تردد لواسان و خط‌الراس گل زرد است به روستای برگ جهان می‌رویم. از تهران به سمت گردنه قوچک و لواسان رفته و از جاده افجه به سمت روستای برگ جهان می‌رویم. در مرکز روستای برگ جهان و در محوطه باز کنار مسجد روستا ماشین را پارک کرده و برای صعود آماده می‌شویم. این روستا شامل چهار محله عمده به نام‌های سرده، پاده، رودبار و شاهان است که در دو سوی رودخانه برگ جهان شکل گرفته‌اند. از آنجا که قصد صعود قله از یال جنوبی آن را داریم به سمت محله شاهان در شرق روستا حرکت می‌کنیم. برای رسیدن به محله شاهان از پله‌های کوچه روبروی مسجد مرکز روستا پایین رفته و سپس از پل روی رودخانه عبور می‌کنیم.
برگ جهان
برگ جهان
محله شاهان روستای برگ جهان
محله شاهان روستای برگ جهان
به محله شاهان رسیده و از کوچه کنار مسجد این محله مسیر را ادامه داده و با عبور از کوچه‌ها از شرق روستا خارج می‌شویم. با خروج از روستا در مسیر پاکوبی قرار می‌گیریم که چندین باغ نیز با فاصله از هم در کنار مسیر قرار دارند.
قصد دارم در مسیر صعود، قله خورندان را نیز صعود کنیم. البته برای صعود گاوبینی نیازی به صعود قله خورندان ندارید و می‌توانید بدون صعود این قله مسیر خود را کوتاه‌تر نمایید. پس از مقداری پیمایش به جایی می‌رسیم که مسیر صعود قله گاوبینی از خورندان جدا می‌شود. در اینجا پاکوب مسیر دوم که به سمت گردنه پس از قله خورندان می‌رود در ابتدای راه واضح نبوده و نیاز به آشنایی قبلی و یا استفاده از جی پی اس دارد. البته با قرار گرفتن در آن مسیر و پس از مدتی، پاکوب آن نیز در بیشتر قسمت‌های مسیر واضح و مشهود است. همینجا اشاره کنم که ما در این برنامه از مسیر اول که مسیر قله خورندان است صعود کرده و برای بازگشت از مسیر دوم بازمی‌گردیم.
نمای روستای برگ جهان از مسیر صعود
پس از ساعتی پیمایش در کنار یکی از معدود درختان مسیر برای صبحانه توقف می‌کنیم. سپس مسیر را ادامه داده و پس از مدتی به یک جاده خاکی رسیده و بخشی از مسیر را از جاده طی می‌کنیم. در ادامه در جای مناسبی از جاده جدا شده و بر روی یال به سمت شمال حرکت خود را ادامه می‌دهیم. در میانه راه برای استراحت حدود بیست دقیقه توقف می‌کنیم. سپس مسیر یال را که پاکوب مشخصی هم ندارد طی کرده و به قله خورندان می‌رسیم.
قله گاوبینی در شمال قله خورندان قرار دارد و یال شمالی خورندان به گاوبینی منتهی می‌شود. به سمت گردنه‌ای که در شمال قله خورندان قرار دارد فرود می‌آییم و پس از دقایقی به آنجا می‌رسیم. پاکوبی که به سمت شمال می‌رود به سمت قله و پاکوبی که از گردنه به سمت غرب فرود می‌آید به سمت برگ‌جهان می‌رود که مسیر بازگشت ما خواهد بود.
در مسیر پاکوبی که از سمت راست یال به طرف شمال می‌رود قرار گرفته و فراز و فرودهای یال را تراورس می‌کنیم. از اینجا تمام مسیر ما مشرف به روستای لواسان بزرگ می‌باشد که در شرق ما قرار گرفته است. این مسیر تراورسی حدود یک ساعت طول می‌کشد تا به گردنه‌ای که در ابتدای یال صعود قله است می‌رسیم. در اینجا نیز حدود بیست دقیقه استراحت کرده و برای صعود یال نهایی آماده می‌شویم.
نمای روستای لواسان بزرگ از مسیر صعود
از اینجا تا قله با یک یال نسبتا پر شیب مواجه هستیم که در برخی قسمتها شیب آن زیاد می‌شود. اگرچه در بیشتر قسمتها پاکوب مشخصی وجود ندارد، ولی مسیر مشخص و از روی یال به سمت شمال است. از مشخصه‌های این یال، صخره و سنگ‌های انتهایی آن می‌باشد که در انتهای مسیر از محل مناسبی آنها را بدون درگیری پشت سر گذاشته و بر روی خط‌الراس قرار می‌گیریم. قله گاوبینی با فاصله کوتاهی در سمت چپ ما قرار دارد. مسیر خط‌الراس را به سمت غرب طی کرده و بر فراز قله گاوبینی قرار می‌گیریم.
به سمت خط الراس
مسیر خط الراس تا قله
با منظره بسیار زیبایی از دشت لار و قلل اطراف مواجه هستیم. از طرفی فرصت کافی برای توقف بر روی قله را داشته و برای بازگشت عجله‌ای نداریم. پس از استراحت و صرف خوراکی و گرفتن عکس یادگاری مسیر بازگشت را در پیش می‌گیریم.
نمای دشت لار از فراز قله گاوبینی
بر فراز قله گاوبینی
یالی که صعود کرده‌ایم را از مسیر مناسب بازمی‌گردیم. پس از یکی دو فراز و فرود وارد مسیر تراورسی شده و خود را به گردنه نزدیک قله خورندان می‌رسانیم. سپس از گردنه و در مسیر پاکوب به سمت غرب سرازیر می‌شویم. در بین راه به یک درخت بید بزرگ برخورد کرده و حدود یک ربع توقف می‌کنیم.
مسیر را ادامه می‌دهیم تا به محلی که با نام دوراهی قله خورندان و گاوبینی نامگذاری کردم می‌رسیم. از اینجا تا روستا راه چندانی باقی نمانده است که آن را هم پشت سر گذاشته و قبل از غروب آفتاب به روستا و مسجد محله شاهان برگ جهان می‌رسیم.
برخی از همنوردانم دومین قله خود را پس از پرسون صعود می‌کردند و در این برنامه نیز بسیار خوب و موفق توانستند قله را صعود نموده و برنامه را به اتمام برسانند. برای همه آنها و سایر دوستان و همنوردانم که جایشان در این برنامه خالی بود آرزوی سلامتی و موفقیت دارم. به امید دیدار در برنامه‌های آتی..
زمان‌بندی برنامه:
۵:۴۰ حرکت از تهران
۶:۴۰ روستای برگ جهان
۶:۴۵ حرکت به سمت قله
۷:۴۵ توقف برای صبحانه به مدت ۳۵ دقیقه
۱۰:۲۵ قله خورندان
۱۰:۴۰ گردنه پس از قله خورندان
۱۱:۳۰ گردنه ابتدای یال قله، بیست دقیقه استراحت
۱۳:۴۵ قله گاوبینی
۱۵:۰۰ فرود
۱۷:۰۰ گردنه پس از قله خورندان
۱۷:۲۵ استراحت در کنار درخت بید به مدت یک ربع
۱۹:۰۰ روستای برگ جهان و حرکت به سمت تهران
مسیر اجرا شده در این برنامه
نکات برنامه:
در این مسیر و پس از روستا آب وجود ندارد و لازم است برای تمام مدت برنامه آب به همراه داشته باشید.
مسیر رفت و برگشت طی شده در این برنامه ۱۶ کیلومتر است.
از مسیر آبشار برگ جهان نیز می‌توان این قله را صعود کرد.
امروز طبق برنامه اعلام شده به قصد صعود قله دونا عازم جاده چالوس شدیم. ساعت ۴ صبح از تهران حرکت کرده و ابتدای جاده چالوس به ترافیک بسیار سنگین برخورد کردیم. بطوری که طی یک ساعت به اندازه ۱۰۰ متر هم جابجا نشدیم! در نهایت تصمیم به بازگشت گرفتیم. از پیش به برنامه جایگزین فکر نکرده بودم و با توجه به فرصت زمانی کمی که داشتیم قله پرسون را که تقریبا هم سطح با برنامه قله دونا بود جایگزین کردم. برنامه جایگزین را به دوستان اعلام کردم تا هر کس تمایل داشت در برنامه شرکت کند. با توجه به اعلام آمادگی همه همنوردان به سمت افجه لواسان حرکت کردیم.
تصمیم گرفتم از یال جنوبی که مسیر صعود زمستانه است قله پرسون را صعود کرده و از مسیر معمول تابستانه که از گردنه افجه بشم تا دشت هویج است بازگردیم.
به سمت دشت هویج حرکت کرده و از ابتدای دشت به سمت راست حرکت کردیم و خود را بر روی یال رساندیم.
به سمت دشت هویج
به سمت دشت هویج
به سمت دشت هویج
دشت هویج
به سمت یال جنوبی پرسون
مسیر یال را به سمت شمال ادامه داده و قله پرسون را صعود کردیم. مسیر این یال در برخی قسمتها با شیب ملایم و در برخی قسمتها شیب نسبتا زیادی دارد. هوای خنک امروز حکایت از این دارد که بزودی تابستان داغ جای خود را به پاییز زیبا می‌دهد.
روستای افجه
نمای دشت هویج از یال جنوبی پرسون
یال جنوبی پرسون
یال جنوبی پرسون
یال جنوبی پرسون
یال جنوبی پرسون
یال جنوبی پرسون
یال جنوبی پرسون
یال جنوبی پرسون
بر فراز پرسون
برای بازگشت مسیر یال شمالی قله را از پاکوب طی کرده و به سمت گردنه افجه بشم تغییر مسیر می‌دهیم و از پایین گردنه به سمت جنوب مسیر را ادامه داده و به دشت هویج می‌رسیم.
مسیر بازگشت
مسیر بازگشت
پس از توقف و استراحت به سمت افجه بازگشته و برنامه را به اتمام می‌رسانیم. در این برنامه تعدادی از همنوردان برای اولین بار پای بر روی قله‌ای می‌نهادند و از این جهت خوشحالی مضاعفی داشتند. به این دوستان تبریک گفته و برای همگی آرزوی موفقیت در تمامی عرصه‌ها و بطور خاص در زمینه کوهنوردی دارم..
قله همهن با ارتفاع تقریبی ۳۶۰۰ متر در منطقه البرز مرکزی و در منطقه لواسانات قرار دارد. همهن آخرین قله از خط‌الراسی طولانی است که از قله گل زرد در شرق آغاز شده و با عبور از قله‌های سیاه‌پلاس، فیل زمین، گاوبینی، سرسیاه‌غارها، پرسون، ریزان و آتشکوه، مهرچال و پیرزن‌کلوم با این قله در غرب خاتمه می‌یابد. در جنوب غربی این قله روستای امامه و در شمال آن روستاهای زایگان و لالون قرار دارند.
مسیرهای صعود این قله به شرح زیر است:
روستای امامه، دشت مهرچال، قله همهن
روستای امامه، یال جنوب غربی قله، قله همهن (مسیر زمستانه)
برنامه‌ای دیگر در منطقه لواسانات و کوهستان زیبای آن در نظر گرفتیم. برای صعود به قله همهن به سمت گردنه قوچک و سپس جاده فشم راهی شدیم. نرسیده به فشم وارد جاده امامه و راحت‌آباد شده و در ابتدای مسیر صعود، ماشین را پارک کردیم. مسیر صعود از روستای امامه بالا و از یک پیچ تند در جاده امامه آغاز می‌شود. محلی مشهور به باغ تنگه که رودخانه‌ای در آن جاریست که از ارتفاعات مهرچال سرچشمه می‌گیرد.
باغ تنگه
مسیر را از کنار رودخانه و در خلاف جهت آن شروع می‌کنیم. از اینجا اغلب کوهنوردان برای صعود قلل مهرچال، پیرزن‌کلوم و همهن اقدام می‌نمایند. همان ابتدا مسیری به سمت قلعه تاریخی مازیار وجود دارد که مورد نظر ما نیست و ما از سمت چپ رودخانه مسیر را ادامه می‌دهیم.
مقداری جلوتر یک مسیر پاکوب با شیب تند از سمت راست رودخانه ارتفاع می‌گیرد. با عبور از رودخانه در مسیر پاکوب به سمت دشت مهرچال حرکت می‌کنیم. قلعه تاریخی مازیار در سمت راست و بر فراز صخره‌ای دیده می‌شود. با عبور از مسیر پر شیب در محل مناسبی برای صبحانه توقف می‌کنیم.
روستای امامه و قلعه مازیار در سمت چپ تصویر بالای صخره
ادامه مسیر پاکوب بصورت کمربر از سمت چپ دره مهرچال طی می‌شود. مسیر را ادامه داده تا به تنگه زیبای مهرچال می‌رسیم.
به سمت تنگه مهرچال
تنگه مهرچال
تنگه مهرچال
تنگه مهرچال
بلافاصله پس از تنگه، دشت مهرچال قرار دارد که منطقه‌ای نسبتا وسیع با رودخانه‌ای جاری در میان آن است. از این دشت امکان صعود قله‌های مهرچال، همهن و پیرزن‌کلوم وجود دارد. از یال سمت راست بسمت مهرچال، یال سمت چپ بسمت همهن و از انتهای دشت، پیرزن‌کلوم صعود می‌شود.
دشت مهرچال
از همان ابتدای دشت و از اولین یال در سمت چپ صعود می‌کنیم. ابتدای این یال قسمتی سنگی دارد که پس از طی فاصله کوتاهی بصورت خاکی و در برخی جاها سنگلاخی می‌شود. مسیر یال پر شیب بوده و هرچه به قله نزدیک می‌شویم بر شیب آن افزوده می‌شود. اگرچه بیشتر مسیر یال بدون پاکوب است، اما مسیر تا قله مشخص می‌باشد.
یال صعود قله
یال صعود قله
مسیر یال را تا انتها طی کرده و به خط‌الراس می‌رسیم. قله با فاصله کوتاهی در سمت چپ ما قرار دارد.
روستای امامه و مسیر زمستانه صعود همهن
نمای روستای لالان از فراز همهن
بر فراز همهن
بر فراز قله با توجه به هوای مساعد و فرصتی که در اختیار داشتیم، مدت زمان زیادی را به استراحت و استفاده از فضای قله میگذرانیم. سپس به سمت دشت مهرچال بازگشته و در کنار چشمه زلال و خنک و کم نظیر تنگه مهرچال که از زیر سنگ بزرگی می‌جوشد برای ناهار و نماز توقف می‌کنیم.
چشمه تنگه مهرچال
سپس از همان مسیر صعود به سمت روستای امامه باز می‌گردیم و برنامه خود را به پایان می‌رسانیم..
زمان‌بندی برنامه:
۵:۱۵ حرکت از تهران
۶:۳۰ روستای امامه
۶:۳۵ حرکت به سمت دشت مهرچال
۸:۱۰ توقف برای صبحانه به مدت یک ساعت و ده دقیقه
۱۰:۴۵ دشت مهرچال، ده دقیقه توقف
۱۲:۴۰ قله
۱۴:۱۰ فرود
۱۵:۲۰ دشت مهرچال
۱۵:۳۰ توقف و استراحت کنار چشمه به مدت یک ساعت
۱۹:۰۰ باغ تنگه
۱۹:۱۵ حرکت به سمت تهران
۲۰:۰۰ تهران
مسیر پیمایش این برنامه
نکات برنامه:
در اوایل مسیر و پس از جدا شدن از رودخانه، در برخی قسمتها پاکوب از بین رفته و احتمال گمراه شدن در مسیر وجود دارد. بخصوص در مسیر بازگشت نیاز به دقت بیشتری می‌باشد و بهتر است بنحوی برنامه‌ریزی کنید تا به تاریکی برخورد نکنید. همچنین همراه داشتن جی پی اس مفید خواهد بود.
مسافت رفت و برگشت پیموده شده در این برنامه ۱۴ کیلومتر می‌باشد.
در میان تنگه و همچنین دشت مهرچال چشمه آب وجود دارد.
برای اولین بار می‌خواهم مطلبی را با شما در میان بگذارم..
من در درون خودم مبارزه‌ای دارم با دماوند!
با خودم می‌گویم دماوند هم برنامه‌ایست مثل برنامه‌های دیگر..
اصلا برنامه‌هایی به مراتب زیباتر و ویژه‌تر از دماوند هم هست..
اصلا امسال دماوند نمی‌روم..
تلاش می‌کنم نسبت به دماوند بی‌تفاوت باشم..
اما هر چقدر هم مثل من نسبت به دماوند بی‌رحم و سنگدل باشید باز هم اوست که شما را به سمت خود می‌کشاند و این قله نقطه عطفی در میان تجربه‌های کوهنوردی شما خواهد بود. قله‌ای که در زیبایی، عظمت، جاذبه و البته در ارتفاع و شکل خود نظیر و مانندی ندارد.
باز هم این دماوند است که من را به سمت خود فرا می‌خواند.. و این بار از مسیر شمال شرقی..
مشروح گزارش برنامه:
چهارشنبه صبح زود به همراه پنج نفر از همنوردانم با دو ماشین سواری تهران را به مقصد ناندل ترک کردیم. روستای ناندل مبدا صعود از مسیرهای شمالی و شمال شرقی بوده و برای بسیاری از کوهنوردان شناخته شده می‌باشد. در جاده هراز و پس از امام‌زاده هاشم و پلور به سمت آمل حرکت می‌کنیم. پس از تونل شماره ۸ یک جاده فرعی در سمت چپ جاده به سمت روستاهای حاجی دلا، میان‌ده و ناندل می‌رود که در این تاریخ متاسفانه هیچ تابلوی مشخصی در ابتدای آن وجود نداشت. جاده پر پیچ و خم را طی کرده و به روستای ناندل می‌رسیم.
روستای ناندل
طبق هماهنگی که با آقای صالحی داشتم به منزل ایشان رفته و ماشین‌ها را در منزل ایشان پارک کردیم و آماده حرکت شدیم. از ناندل تا گوسفندسرای گردنه سر کمتر از یک ساعت نیسان سواری داریم. مسیر فوق العاده زیبایی را از داخل مه طی کرده و به گردنه سر می‌رسیم.
در مسیر گردنه سر
در مسیر گردنه سر
در گردنه سر همنوردانی که تمایل داشته باشند کوله‌های خود را به قاطرها سپرده و با یک کوله سبک و وسایل مورد نیاز به سمت جانپناه تخت فریدون حرکت می‌کنند. مسیر جاده را ادامه داده و مقداری بالاتر در کنار یک منزل سنگی که چشمه‌ای هم در آنجا وجود دارد برای صبحانه توقف می‌کنیم. سپس ادامه مسیر را از پاکوب ادامه می‌دهیم. آسمان صاف است و تابش آفتاب و گرمای هوا پیمایش مسیر را دشوارتر می‌کند. در برخی قسمتها یال شمالی دماوند و جانپناه ۴۰۰۰ نیز در یال مجاور مشاهده می‌شود. در ادامه مسیر پاکوب دو قسمت می‌شود که از پاکوب سمت چپ ارتفاع می‌گیریم. لازم به ذکر است که پاکوب سمت راست بیشتر برای قاطرها استفاده شده و در دشت سبزه‌لش به پاکوب سمت چپ ملحق می‌شود.
مسیر نسبتا طولانی، پر شیب و با پاکوب مشخص را ادامه داده و در فواصل مناسب و زمان‌های مورد نیاز استراحت‌های کوتاهی داریم. در ادامه این مسیر به منطقه مسطح و سرسبزی به نام دشت سبزه‌لش رسیده و حدود نیم ساعت توقف می‌کنیم. در این دشت آب یخچال قابل استفاده بوده و برای شبمانی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. در اغلب موارد از این منطقه برای شبمانی پس از صعود استفاده می‌شود.
دشت سبزه لش
دشت سبزه لش
از این دشت تا جانپناه تخت فریدون در حدود یک ساعت زمان فاصله داریم. مسیر را ادامه داده و از آنجا که در اطراف جانپناه شلوغ و تعداد زیادی چادر نصب شده بود مقداری قبل از جانپناه و در سمت راست یخچال، در کنار کمپ پیشرفته دماوند محل مناسبی برای چادر زدن و شبمانی انتخاب می‌کنیم. بلافاصله چادرها را برپا کرده و هرکس به فراخور حال خود به استراحت و یا خوردن خوراکی می‌پردازد.
محل استقرار چادرها در کنار کمپ پیشرفته دماوند
مقداری استراحت کرده و قبل از تاریکی هوا برای هم هوایی مقداری ارتفاع می‌گیریم و دوباره به چادرها باز می‌گردیم. کوله‌های حمله را برای صعود فردا آماده کرده و شب آرامی را پشت سر می‌گذاریم.
سحرگاهان از خواب برمی‌خیزیم و مقدمات صعود خود را فراهم می‌کنیم. شب گذشته یکی از همنوردان دچار علائم ارتفاع زدگی شده و به همین دلیل به اتفاق همسر خود در محل کمپ می‌ماند و سایر اعضای گروه به سمت قله حرکت می‌کنند. جانپناه تخت فریدون را پشت سر گذاشته و از مسیر پاکوب ارتفاع می‌گیریم که کم‌کم مهر تابان به زیبایی هرچه تمام‌تر طلوع می‌کند.
جانپناه تخت فریدون و طلوع آفتاب بر فراز ابرها..
شاید مشخصه و ویژگی اصلی مسیر شمال شرقی دره و یخچال عظیم یخار باشد که متاسفانه در سال‌های اخیر از حجم این یخچال به مقدار قابل توجهی کاسته شده است. در این مسیر از روی یال سمت راست دره یخار مسیر را به سمت قله طی می‌کنیم. در مواردی که با دو پاکوب مواجه هستید پاکوب سمت راست یا همان پاکوبی که از دره فاصله دارد را انتخاب نمایید. بخصوص در مسیر بازگشت امکان اشتباه و مواجه شدن با مخاطره و مشکل وجود دارد. در این مسیر و از برخی قسمتها جانپناه ۵۰۰۰ بر روی یال شمالی در سمت راست دیده می‌شود.
یخچال یخار
با افزایش ارتفاع مسیر پاکوب از میان صخره‌ها و سنگ‌ها عبور می‌کند که البته نیازی به دست به سنگ شدن نیست. مسیر را از پاکوب و از روی یال طی می‌کنیم و با عبور از چند تپه سنگی و صخره‌ای که در برخی جاها هم مسیر باریک می‌شود و با پایان یال مشرف به دره یخار به بام برفی دماوند می‌رسیم.
بام برفی پهنه‌ای برفی است که از شمال غربی تا شمال شرقی دماوند از ارتفاع ۵۳۰۰ متر به بالا کشیده شده و یخچال‌های شمالی دماوند شامل دوبیسل و سیوله نیز در اینجا به هم می‌رسند که با توجه به شکل آن به یخچال عروسک‌ها نیز مشهور است. البته متاسفانه در سال‌های اخیر از حجم برف آن به مقدار قابل ملاحظه‌ای کاسته شده است.
قسمتی از یخچال عروسک‌ها
در ادامه لازم است از روی یک یخچال به سمت راست تراورس کنیم. قسمت‌های پایینی یخچال عرض کمتری دارد و برای عبور مناسب‌تر است. از اینجا به بعد بر شیب مسیر افزوده شده و از سرعت گروه می‌کاهد و لازم است در فواصل کوتاه‌تری توقف کرده و مقداری استراحت کنیم. همچنین این قسمت از مسیر ریزشی بوده و بطور مستمر با خطر ریزش سنگ مواجه است. با تردد کوهنوردان در ارتفاعات بالاتر هر از گاهی سنگ‌ها بصورت خطرناکی ریزش می‌کنند و لازم است به این مسئله توجه شود. در ادامه مسیر و هرازگاهی با تغییر وزش باد بوی گوگرد به مشام می‌رسد و مژده صعود می‌دهد.
هرچه بالاتر می‌رویم به یال شمالی نزدیک‌تر می‌شویم تا اینکه دقایقی قبل از رسیدن به قله مسیر شمالی و شمال شرقی به هم ملحق می‌شوند. با ادامه مسیر بر فراز بام ایران زمین و دماوند باشکوه و زیبا قرار می‌گیریم. باز هم صعودی دیگر و باز هم حس وصف ناشدنی دیگر..
قطعا حس همنوردی که برای اولین بار صعود می‌کند متفاوت است. او با تلاش و همت بالای خود صعود کرده و ترکیبی از حس شادی، غرور و تواضع!، خستگی و نشاط همراه با افتخار را در خود دارد. ساعتی بر فراز قله هستیم و ضمن بازدید از قسمت‌های مختلف مانند کاسه قله و دهانه گوگردی به ثبت این خاطره و عکاسی می‌پردازیم.
بر فراز بام ایران
بر فراز بام ایران
مسیر بازگشت را از همان مسیری که صعود کردیم در پیش می‌گیریم. فقط لازم است در چند قسمت به مواردی توجه کنید. اکثر حوادث و رخدادهای دلخراش در مسیرهای بازگشت رخ می‌دهد و این ناشی از خستگی و از دست رفتن انرژی و عدم توان تصمیم‌گیری صحیح و مناسب در این وضعیت است. لازم است توجه داشته باشید که به سمت مسیر شمال شرقی بازگردید. در همان ابتدا مسیر شمال شرقی از مسیر شمالی جدا می‌شود و لازم است به این مورد توجه شود که به سمت یال شمال شرقی بروید. در همین روزها فردی که می‌خواسته از مسیر جنوبی بازگردد به اشتباه در مسیر شمالی قرار گرفته! و متاسفانه به داخل یخچال‌ها سقوط کرده است.
هنگام فرود مراقب باشید که با گام‌برداری خود سنگ‌ها را جابجا نکنید تا احتمال سقوط آنها بر روی کوهنوردان پایین‌تر کاهش یابد. پس از بام برفی و رسیدن به تپه‌های سنگی و صخره‌ای بهترین مسیر را برای فرود انتخاب کنید و توجه داشته باشید که به سمت یخچال یخار منحرف نشوید. قطعا انتخاب مسیر مناسب نیاز به دانش و تجربه کافی در کوهنوردی دارد. در مسیر بازگشت و در اغلب موارد مسیر پاکوب از روی یال و یا سمت چپ یال می‌باشد. همچنین عجله در کاهش ارتفاع ضمن تشدید علائم ارتفاع زدگی احتمال خطا در انتخاب مسیر را افزایش می‌دهد.
با عبور از تپه‌های سنگی در مسیر جانپناه تخت فریدون قرار گرفته و سپس به سمت محل استقرار چادرها می‌رویم. پیش بینی کرده بودم که بلافاصله چادرها را جمع کرده و به سمت ناندل بازگردیم که بدلیل خستگی یکی از همنوردان تصمیم گرفتم شب را استراحت کرده و صبح فردا بازگردیم.
در مسیر گردنه سر
در مسیر گردنه سر
در مسیر گردنه سر
شب خوبی را در ارتفاع ۴۴۰۰ متری جانپناه تخت فریدون میگذرانیم و استراحت می‌کنیم. صبح و با طلوع آفتاب کمپ خود را جمع کرده و کوله‌ها را بازچینی می‌کنیم و به سمت گردنه سر حرکت می‌کنیم. از گردنه سر نیز با نیسانی که از پیش هماهنگ کرده بودیم راهی ناندل می‌شویم. پس از رسیدن به منزل آقای صالحی نیز آماده حرکت شده و به سمت تهران بازمی‌گردیم.
این صعود را به همنوردان خوب و پرتوانم تبریک می‌گویم. جبهه شمال شرقی یکی از زیباترین مسیرهای صعود دماوند و البته یکی از طولانی‌ترین مسیرهای اصلی صعود این قله می‌باشد. خداوند را بخاطر این برنامه زیبا و این صعود عالی که با موفقیت و سلامتی همه همنوردانم همراه بود سپاسگزارم و امیدوارم این گزارش برای شما خوانندگان مفید باشد. به امید دیدار..
زمان‌بندی برنامه:
چهارشنبه
۴:۳۰ حرکت از تهران
۷:۳۰ ناندل
۸:۰۰ سوار بر نیسان به سمت گردنه سر
۸:۴۵ گردنه سر
۹:۱۵ حرکت به سمت جانپناه تخت فریدون
۹:۳۰ توقف کنار “منزل” سنگی برای صبحانه به مدت نیم ساعت
۱۳:۳۰ دشت سبزه لش، نیم ساعت استراحت
۱۵:۰۰ کمپ پیشرفته دماوند (جانپناه تخت فریدون)
پنجشنبه
۶:۰۰ حرکت به سمت قله
۱۱:۳۰ ابتدای بام برفی
۱۲:۴۰ قله
۱۳:۳۰ فرود
۱۸:۰۰ کمپ پیشرفته دماوند (جانپناه تخت فریدون)
جمعه
۹:۰۰ حرکت به سمت گردنه سر
۱۲:۱۰ گردنه سر
۱۲:۴۰ سوار بر نیسان به سمت ناندل
۱۳:۳۰ ناندل
۱۴:۰۰ حرکت به سمت تهران
۱۸:۰۰ تهران
مسیر پیموده شده در این برنامه
نکات برنامه:
آب آشامیدنی مورد نیاز خود برای کل برنامه را از ناندل و یا گردنه سر بردارید. آب یخچال نزدیک جانپناه در شرایط اضطراری و با تمهیدات لازم قابل شرب می‌باشد و در ساعت‌های انتهایی شب تا صبح یخ می‌زند.
خانواده محترم صالحی و برخی از اهالی ناندل با کوهنوردان همکاری می‌کنند. حتما قبل از عزیمت به ناندل با یکی از این دوستان تماس گرفته و برای نیسان و قاطر و در صورت نیاز اقامت در ناندل و پارکینگ خودرو با ایشان هماهنگی نمایید.
شب قبل از صعود یک شام سبک مانند سوپ‌های آماده مصرف کنید که هم انرژی و هم آب مورد نیاز بدن شما را تامین کند.
مسیر صعود کم خطر است و بدون مشکل خاصی می‌توان صعود کرد. البته کاهش هوشیاری و یا از دست دادن توان و انرژی به شدت ضریب خطر را افزایش می‌دهد.
مسیر طولانی است و در اکثر قسمتها با مسیرهای پرشیب مواجه هستیم. از گردنه سر تا جانپناه ۵٫۷ کیلومتر و از جانپناه تا قله ۳٫۶ کیلومتر مسافت مسیر پیمایش می‌باشد.
توصیه می‌کنم در این برنامه با کسی همراه شوید که از دانش و تجربه کافی برخوردار بوده و همچنین تجربه صعود از این مسیر را نیز داشته باشد.
ارتفاع قله ۵۶۷۰ متر، جانپناه تخت فریدون ۴۳۸۰ متر، گردنه سر ۲۸۷۰ متر و روستای ناندل ۲۷۰۰ متر می‌باشد.
قله خلنو با ارتفاع ۴۳۷۵ متر در بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات و بلندترین قله استان تهران است. این قله بطور تقریبی هم ارتفاع با آزادکوه بوده و همراه این قله سومین و چهارمین قله البرز مرکزی پس از دماوند و علم‌کوه می‌باشد.
قله خلنو در شمال روستای لالان، شمال شرق روستای شمشک، شرق روستای وارنگه‌رود و جنوب روستاهای کلاک بالا و ناحیه قرار دارد. از شرق به دشت لار و از سمت غرب به دریاچه خلنو و دره وارنگه‌رود می‌رسد.
این قله بر روی خط‌الراسی شمالی – جنوبی قرار دارد که از جنوب به قله برج و از طریق گردنه ورزاب به قله سرکچال می‌رسد. همچنین ادامه این خط‌الراس به سمت شمال به قله‌های میشچال، سرخرسنگ، پالون‌گردن و نرگس می‌رسد. از سمت شرق خط‌الراس خاتون بارگاه، خرسنگ‌ها، جانستون، وزوا از طریق گردنه ورزاب به قله برج و خلنو می‌رسد. از سمت غرب نیز خط‌الرس هرزه‌کوه شامل قلل نُسُم بویدر، دالکولی، بند الکولی، خرسچال و هرزه‌کوه تا قله برج و خلنو ادامه دارد. قلل مرتفع البرز شامل قله آزادکوه در سمت شمال غرب و قله دماوند نیز در سمت شرق در دیدرس قرار دارند.
مسیرهای رایج صعود این قله عبارتند از:
روستای لالان، تنگه لالان، گردنه ورزاب، کاسه خلنو، قله خلنو
در این برنامه مسیر اول که رایج‌ترین مسیر صعود قله خلنو می‌باشد برای صعود در نظر گرفته شده است.
مشروح گزارش برنامه:
سلام و درود همنوردان گرامی
طبق برنامه قبلی هفته آینده قصد صعود قله دماوند را دارم و برای همین تصمیم گرفتم این هفته برنامه‌ای ترتیب دهم تا با آمادگی بیشتری عازم دماوند شوم. با دو نفر از دوستان هماهنگ کرده و صبح زود عازم روستای لالان شدم. این روستا در منطقه فشم بوده و لازم است از میدان فشم به سمت شرق حرکت کنیم. پس از روستای زایگان جاده‌ای فرعی به سمت روستای لالان می‌رود که تابلویی در ابتدای جاده، مسیر روستا را نشان می‌دهد. پس از رسیدن به روستا از کنار رودخانه به سمت شمال رفته و به ابتدای مسیر کوهپیمایی می‌رسیم. ماشین را در همانجا پارک کرده و به سمت تنگه لالون حرکت می‌کنیم.
دره لالون
دره لالون
هوا هنوز تاریک است که از کوچه باغ‌ها عبور کرده و از کنار رودخانه به مسیر ادامه می‌دهیم. از روی پل چوبی به سمت راست رودخانه رفته و مسیر پاکوب را در پیش می‌گیریم. مسیر دره لالون را با شیب ملایم طی کرده و به چشمه تلخاب که آب آن طعم‌دار و گازدار است می‌رسیم.
دوباره به مسیر خود ادامه داده و پس از ساعتی به آبشار انتهای دره لالون می‌رسیم. تونل برفی زیبایی در پایین آبشار تشکیل شده است که رودخانه از میان آن عبور می‌کند. در بالای آبشار برای صبحانه توقف می‌کنیم. اگرچه برنامه ما یک روزه است، ولی گروه‌های زیادی این برنامه را دو روزه اجرا می‌کنند که معمولا از همین محل و یا کنار چشمه تلخاب برای شبمانی استفاده می‌کنند.
چشمه تلخاب
آبشار لالون
تونل برفی
پس از صرف صبحانه به سمت شمال حرکت کرده و مسیر گردنه ورزاب را در پیش می‌گیریم. مسیر را ادامه داده و یک بار از رودخانه عبور می‌کنیم. سپس با ادامه این مسیر از یال سمت راست و از مسیر پاکوب به گردنه ورزاب در مرز ارتفاع ۴۰۰۰ متر می‌رسیم. در طول این مسیر و در فواصل مناسب استراحت‌های کوتاهی داریم. لازم به ذکر است که این یال پر شیب و طولانی بوده و پاکوب‌های متعددی برای صعود دارد که لازم است پاکوب مناسب را برای صعود انتخاب کنید. چون برخی از مسیرها شن اسکی بوده و برای صعود مناسب نمی‌باشند.
به سمت گردنه ورزاب
به سمت گردنه ورزاب
به سمت گردنه ورزاب
بر روی گردنه یک ربع توقف کرده و استراحت می‌کنیم. گردنه بر روی خط‌الراسی است که سمت شرق آن قله‌های وزوا و جانستون بوده و تا گردنه یونه‌زا امتداد دارد و همچنین امتداد غربی آن قله برج قرار دارد که یکی از مسیرهای صعود قله خلنو است. از این گردنه نمای قله خلنو برای اولین بار دیده می‌شود.
نمای قلل سرکچال و گردنه ورزاب (بین سرکچال و برج)
خط الراس برج، تیغه ژاندارک، خلنو کوچک و خلنو بزرگ
مسیر کاسه قله و دشت اسب‌چال
مسیر گروه ما از راه پاکوبی است که به سمت دشت شمال گردنه معروف به دشت اسب‌چال می‌رود. این راه پاکوب از پایین خط‌الراس برج تا انتهای تیغه ژاندارک عبور کرده و پس از دور زدن آن به سمت خلنو کوچک ارتفاع می‌گیرد. ادامه مسیر ما را به گردنه بین خلنو کوچک و خلنو اصلی می‌رساند.
به سمت کاسه خلنو
به سمت کاسه خلنو
تیغه ژاندارک
کاسه خلنو
به سمت گردنه بین خلنو کوچک و خلنو بزرگ
از اینجا راه چندانی تا قله باقی نمانده است. با ادامه مسیر به سمت شمال بر فراز قله خلنو قرار می‌گیریم. بر روی قله یک گروه از تهران و گروهی دیگر از سیرجان حضور دارند که از صعود خود خوشحال هستند. پس از مدتی دوستانم نیز به قله می‌رسند و صعودشان را تبریک می‌گویم. از گردنه ورزاب تا قله وزش باد بیشتر شده است و سرعت آن به ۱۰ تا ۲۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. از فراز قله به تماشای مناظر و قلل اطراف مانند آزادکوه و دماوند و خط‌الراس‌ها و دره‌های منتهی به خلنو و همچنین دریاچه خلنو که به آنها اشاره کردم می‌نشینیم.
نمای خط الراس برج، تیغه ژاندارک و خلنو کوچک از فراز قله
دریاچه خلنو
نمای آزادکوه از فراز خلنو
بر فراز قله خلنو
پس از گرفتن عکس یادگاری از مسیر شن اسکی به سمت کاسه قله پایین می‌رویم. از روی قله به سمت شرق رفته و مسیر شن اسکی ما را در زمان کوتاهی به کاسه قله می‌رساند. در اینجا به درخواست یکی از دوستان توقف کرده و حدود نیم ساعت خواب دلچسبی می‌کنیم. سپس به مسیر خود به سمت گردنه ادامه می‌دهیم. از اینجا تا دشت اسب‌چال نیز مسیر شن اسکی فرود ما را سریعتر و خوشایندتر می‌کند. از گردنه بدون توقف فرود می‌آییم. از اینجا تا بالای آبشار نیز مسیرها و پاکوب‌های شن اسکی را برای فرود انتخاب می‌کنیم. بالاتر از آبشار و در کنار چشمه مقداری توقف کرده و استراحت می‌کنیم. مجددا به مسیر خود ادامه داده و در کنار آبشار برای ناهار و نماز توقف می‌کنیم.
به سمت تنگه لالون و روستای لالون حرکت می‌کنیم. از دره و تنگه لالون عبور کرده و به سمت روستا می‌رویم. در این فاصله با گروه‌های زیادی برخورد کردیم که به قصد شبمانی و صعود فردا آمده‌اند.
دره لالون
دره لالون
مسیر زیبایی که صبح در تاریکی پشت سر گذاشته بودیم را در روشنایی طی کرده و به روستای لالون می‌رسیم.
روستای لالان
روستای لالان
روستای لالان
روستای لالان
برنامه زیبا و دلچسبی را پشت سر گذاشته و به سمت تهران حرکت می‌کنیم. به امید دیدار..
زمان‌بندی برنامه:
۴:۰۰ حرکت از تهران
۵:۲۰ روستای لالان (لالون)
۵:۳۰ حرکت به سمت تنگه لالون
۷:۰۰ چشمه تلخاب
۸:۰۰ بالای آبشار، توقف برای صبحانه
۸:۵۰ حرکت به سمت گردنه ورزاب
۱۰:۴۵ گردنه ورزاب، یک ربع استراحت
۱۲:۳۵ قله خلنو
۱۳:۳۰ فرود
۱۴:۰۰ کاسه خلنو، نیم ساعت توقف
۱۵:۱۰ گردنه ورزاب
۱۶:۰۰ چشمه، بیست دقیقه توقف
۱۶:۴۵ آبشار، توقف برای ناهار و نماز به مدت یک ساعت
۱۷:۴۵ حرکت به سمت تنگه لالون
۱۹:۴۵ روستای لالون
مسیر اجرا شده در این برنامه
مسیر گردنه ورزاب تا قله خلنو
نکات برنامه:
در مسیر گردنه ورزاب و بالاتر از آبشار دو چشمه وجود دارد که باید از آخرین چشمه آب مورد نیاز خود برای ادامه برنامه تا بازگشت به همین چشمه را بردارید.
مسافت پیموده شده در این برنامه ۲۲ کیلومتر، ارتفاع محل شروع حرکت در روستای لالان ۲۴۰۰ متر و ارتفاع قله ۴۳۷۵ متر می‌باشد. این برنامه سنگین و پیمایشی می‌باشد.
از زمانی که برای اولین بار قله کهار را صعود کردم توجهم به پیمایش مسیر خط‌الراس کهار به ناز جلب شد. اما در صعود زمستان سال گذشته به قله کهار بود که قرار گذاشتم امسال این برنامه را اجرا کنم.
از آنجا که می‌خواستم این برنامه را یک روزه اجرا کنم صبح خیلی زود با تعدادی از دوستان به سمت روستای زیبای کلوان حرکت کرده و خود را به روستا رساندیم. هوا هنوز تاریک بود که به سمت جانپناه کهار حرکت کردیم. (در گزارش برنامه قله کهار، ۲۹ دی ۹۶ بطور کامل درباره این قله و مسیر آن صحبت کردم که می‌توانید به آن مراجعه کنید.)
جانپناه کهار
در جانپناه ساعتی توقف کرده و صبحانه خوردیم و سپس به سمت قله کهار حرکت کردیم. در هوای نیمه‌ابری و بسیار عالی مسیر را ادامه داده و یکی دو توقف کوتاه در بین راه داشتیم.
در زمان مناسب قله کهار را صعود کردیم و مدتی روی قله توقف کرده و تجدید قوا کردیم. دیدار آزادکوه و علم‌کوه از فراز کهار خاطره صعود این دو قله را که به تازگی پشت سر گذاشته‌ام برایم تکرار می‌کند.
بر فراز کهار
نمای آزادکوه از فراز کهار
پس از گرفتن عکس یادگاری مسیر خط‌الراس را در پیش گرفتیم.
مسیر خط الراس کهار به ناز
در مسیر خط‌الراس ابتدا به سمت گردنه ارتفاع کم کرده و سپس به سمت قله کهار کوچک ارتفاع می‌گیریم. برای پیمایش خط‌الراس نیازی به صعود کهار کوچک نیست و می‌توان این قله را از سمت چپ به سمت گردنه‌ای که بعد از آن قرار دارد تراورس کرد. دوستان خود را از مسیر تراورس راهنمایی کرده و خودم کهار کوچک را صعود کردم. پس از صعود این قله مجددا ارتفاع کم کرده و به سمت گردنه بعدی حرکت کردم تا به دوستان خود ملحق شوم. این گردنه ابتدای یال پر شیب منتهی به قله میشینه نو می‌باشد.
مسیر خط الراس کهار به ناز
مسیر خط الراس کهار به ناز
مسیر خط الراس کهار به ناز
در اینجا اتفاق وحشتناکی افتاد و یک گله سگ وحشی به من حمله کردند! مشخص بود که برخی از آنها هار بودند. دوستانم از گردنه عبور کرده بودند و با توجه به اینکه ۴ نفر بودند در میان سگ‌ها با مشکل کمتری مواجه شده بودند. دقیق نتوانستم تعداد سگ‌ها را بشمارم ولی بنظرم حداقل ۶ تا بودند. سابقه حمله سگ را داشتم اما این مواجهه چیز دیگری بود! اگرچه ترسی به خود راه نداده و از مسیری که لازم بود حرکت کردم اما در محاصره سگ‌ها و حمله‌های مکرر آنها قرار گرفتم و نگران بودم من را بگیرند. به شدت وحشی بودند و فاصله بسیار کمی با من داشتند و دورم را گرفته و حمله می‌کردند. از هر طرف ممکن بود من را بگیرند که از باتوم‌هایم برای دور کردن آنها کمک می‌گرفتم و بالاخره توانستم از محاصره آنها خارج شوم. یکی از باتوم‌هایم در مبارزه با سگ‌ها از دستم افتاد ولی دیگر حاضر نبودم به میان آنها بازگردم! بنظر روش‌های مقابله با حمله و پیشروی سگ‌ها در حالیکه تنها هستید و تعداد آنها زیاد باشد و به این شکل وحشی و هار باشند چندان جوابگو نباشد. تنها لطف خدا و اینکه ترس بر من غلبه نکرد باعث شد بدون آسیب از میان آنها خارج شوم..
حمله سگ‌ها حال و هوای گروه را مقداری تحت تاثیر قرار داد که به مرور از آن حالت خارج شدیم. یال پرشیب قله میشینه نو یا همان ناز کوچک را صعود می‌کردیم. بخشی از مسیر بصورت سنگ و صخره بود که از میان آن عبور کرده و قله میشینه نو را صعود کردیم.
یال صعود میشینه نو
نمایی از قلل کهار کوچک و کهار بزرگ
یال صعود میشینه نو
یال صعود میشینه نو
فاصله زیادی تا قله ناز نداریم. ادامه مسیر که بسیار هم زیباست با شیب ملایم تا قله طی شده و قله ناز صعود می‌شود.
خط الراس میشینه نو به ناز
خط الراس میشینه نو به ناز
خط الراس میشینه نو به ناز
این صعود را به دوستان خود تبریک می‌گویم. با صعود قله و اتمام مسیر خط‌الراس همه اعضای گروه انرژی دوباره‌ای گرفته‌اند.
بر فراز قله ناز
آسمان ابری است و حجم ابر در سمت شمال زیاد است. پس از گرفتن عکس مسیر بازگشت را از یال ناز در پیش گرفته و از مسیر تراورس میشینه نو را پشت سر می‌گذاریم. (در گزارش برنامه قله ناز، ۲۰ مرداد ۹۶ درباره مسیر قله ناز صحبت کرده‌ام که می‌توانید از آن استفاده کنید.) خود را به جانپناه سیادر رسانده و برای ناهار و نماز توقف می‌کنیم.
به سمت جانپناه سیادر
به سمت جانپناه سیادر
مقداری استراحت کرده و سپس مسیر روستای کلوان را در پیش گرفتیم و انتهای برنامه را نیز از میان باغ‌های این روستای زیبا طی می‌کنیم.
جانپناه سیادر
روستای کلوان
هر بار که به این منطقه آمده‌ام روز خوبی را پشت سر گذاشته و طبیعت زیبای آن را دوست دارم. امروز نیز چنین بود و خاطره زیبای دیگری رقم خورد. از اجرای این برنامه با این گروه قوی و منسجم خوشحال هستم و برای همه آنها آرزوی موفقیت دارم. به امید دیدار..
زمان‌بندی برنامه:
۳:۰۰ حرکت از تهران
۴:۵۵ کلوان
۵:۰۰ حرکت به سمت کهار
۷:۲۰ جانپناه کهار، یک ساعت توقف برای صبحانه
۱۰:۴۵ قله کهار
۱۱:۲۰ شروع پیمایش خط‌الراس
۱۲:۲۰ قله کهار کوچک
۱۳:۲۰ قله میشینه نو
۱۳:۵۰ قله ناز
۱۴:۲۰ فرود
۱۶:۲۰ جانپناه سیادر، یک ساعت و بیست دقیقه توقف
۱۷:۴۰ به سمت کلوان
۱۹:۴۰ روستای کلوان
۱۹:۵۰ به سمت تهران
۲۱:۳۰ تهران
مسیر پیموده شده در این برنامه
نکات برنامه:
در طول برنامه تنها در کنار جانپناه کهار و جانپناه سیادر چشمه آب هست و در بقیه جاها و مخصوصا مسیر خط‌الراس آب وجود ندارد.
این برنامه معمولا بصورت دو روزه پیموده می‌شود و اجرای آن بصورت یک روزه نیازمند آمادگی جسمانی مناسب و توجه به زمان‌بندی می‌باشد.
مسافت پیموده شده در این برنامه بیش از ۲۷ کیلومتر می‌باشد.
یکی از دلایلی که به کوهنوردان توصیه می‌شود بصورت گروهی کوهنوردی نمایند مقابله با حمله جانوران درنده مانند حمله گله سگ‌ها در این برنامه می‌باشد.
قله علم‌کوه با ارتفاع ۴۸۵۰ متر دومین قله مرتفع ایران پس از قله دماوند و در محدوده کلاردشت در جاده چالوس می‌باشد. چهار مسیر اصلی صعود این قله عبارتند از:
مسیر حصارچال: جبهه جنوبی صعود علم‌کوه بوده و با گذر از ونداربن، تنگ‌گلو و حصارچال به قله می‌رسد.
مسیر سیاه‌سنگ: با گذر از ونداربن، جانپناه سرچال، علم‌چال و گردنه سیاه‌سنگ از سمت شرق به قله علم‌کوه می‌رسد.
گرده آلمان‌ها: با گذر از ونداربن، جانپناه سرچال، علم‌چال و گرده آلمان‌ها دقیقاً از سمت شمال به قله علم‌کوه رسیده و مسیر فنی صعود قله می‌باشد.
دیواره شمالی: با گذر از ونداربن، جانپناه سرچال، علم‌چال و دیواره شمالی به قله می‌رسد. این مسیر دیواره‌نوردی بوده و مسیرهای مختلفی روی آن گشایش شده است.
مشغول جمع‌آوری اطلاعات قله علم‌کوه بودم که به گزارش جناب آقای ذبیح‌اله حمیدی در سایت باشگاه اسپیلت برخورد کردم. از آنجا که یکی از کامل‌ترین و جامع‌ترین مطالبی است که در این رابطه مطالعه کردم، در ادامه گزارش کوه‌شناسی علم‌کوه ایشان را بدون دخل و تصرف می‌آورم:
شاید اگر علم‌کوه در رشته‌کوه البرز وجود نداشت، نمی‌توانستیم البرز را از لحاظ سختی‌های مسیر صعود با رشته‌کوه رقیب خود یعنی زاگرس مقایسه کنیم. هرچه قدر در رشته‌کوه زاگرس با ستیغ و صخره و دیواره بیشتری روبرو هستیم، نظیر آن را کمتر در رشته‌کوه البرز می‌یابیم. مسیرهای صعود در البرز (شرقی ـ غربی) بسیار ملایم‌تر و نرم‌تر از زاگرس (جنوبی ـ شمالی) است. البته به شرط آنکه علم‌کوه را درنظر نگیریم. حال اینکه این منطقه استثنایی که اکثر مسیرهای صعود قلل آن، یخچالی ـ صخره‌ای و ریزشی است، چرا و چگونه در البرز شکل گرفته؟ سؤالی است که به نظر می‌آید آن را اهالی فن که همان زمین‌شناسان هستند، باید پاسخ بدهند.
علم‌کوه دارای ویژگی‌هایی است که آنجا را کاملاً منحصربه‌فرد و تبدیل به منطقه‌ای استثنایی نه تنها در داخل کشور، بلکه در کل منطقه کرده است. وجود بزرگ‌ترین یخچال طبیعی ایران در علم‌چال و همچنین وجود بلندترین دیواره ۹۰ درجه‌ای (گرانیتی) و حدوداً ۷۰۰ متری که در خاورمیانه بی‌نظیر می‌باشد، این منطقه را به بهشتی برای کوهنوردان و سنگنوردان ایرانی تبدیل کرده است.
قله علم‌کوه با ۴۸۵۰ متر ارتفاع که عنوان دومین قله مرتفع ایران بعد از دماوند را داراست، مانند مرکز هشت‌پایی است که خط‌الرأس‌های بسیاری به آن وصل شده‌اند:
خط‌الرأس قلل کورماکو ـ کالاهو ـ کلجاران ـ سیاه‌قوک‌ها ـ رستم‌نیش ـ دندان‌اژدها ـ تخت‌سلیمان ـ شانه‌کوه ـ گرده‌آلمان‌ها ـ علم‌کوه
خط‌الرأس قلل پسنده‌کوه ـ سیاه‌کمان(فرعی) ـ چالون ـ سیاه‌سنگ ـ شاخک ـ علم‌کوه
خط‌الرأس قلل زرینه‌کوه ـ آلانه‌سر ـ لشکرک‌ها ـ گردونه ـ مناره ـ ستاره ـ خرسان‌جنوبی ـ ویرانه‌کوه ـ خرسان شمالی ـ علم‌کوه
خط‌الرأس قلل اویدر ـ دیوچال ـ سامان ـ دشت‌حصارچال ـ مرجیکش ـ علم‌کوه
خط‌الرأس قلل هفت‌خوان ـ خرسان جنوبی ـ خرسان شمالی ـ علم‌کوه
خط‌الرأس فرعی انگشت‌خدا ـ نگین‌علم تا علم‌کوه
خط‌الرأس فرعی تنگه‌گلو ـ سیاه‌سنگ ـ علم‌کوه
خط‌الرأس فرعی میان‌سه‌چال ـ شانه‌کوه ـ گرده‌آلمان‌ها ـ علم‌کوه
اکثر این قلل بالای ۴۰۰۰ متر بوده و صعود هر کدام یک برنامه کوهنوردی محسوب می‌شود. در علم‌کوه بیش از ۴۰ قله بالای چهارهزار متر وجود دارد که تماماً در همین خط‌الرأس‌ها جای گرفته‌اند.
در این میان اشاره به دیواره علم‌کوه مهم و بسیار حائز اهمیت است که از دهه ۳۰ تاکنون کوهنوردان بسیاری از کشورهای آلمان، لهستان، فرانسه، ایتالیا و … ایران را به سوی خود جلب کرده و دارای مسیرهای فراوانی است که درجه صعود آنها متغیر و در بسیاری موارد در سطح بالایی قرار دارد. تا قبل از سال ۱۳۶۵ صعود بر این دیواره در مدت ۳ الی ۴ روز انجام می‌گرفت و صعودی بسیار مشکل بود که با استفاده از ابزارهای فنی بسیار و به شکل کاملاً مصنوعی صورت می‌گرفت. (در سال ۱۳۶۱ من به اتفاق همنوردم ناصر جنانی مسیر فرانسوی‌ها را در مدت ۳ روز صعود کردیم.) در اواسط دهه شصت تحولی شگفت در سنگ‌نوردی ایران رخ داد و صعودهای یک‌روزه و حتی چندساعته بر روی این دیواره عظیم انجام گرفت و همچنین مسیرهای بسیاری توسط سنگنوردان ایرانی بر روی این دیواره گشایش یافت. از دیگر مسیرهای فنی در علم‌کوه می‌توان به تیغه‌های دندان‌اژدها و ویرانه‌کوه اشاره کرد که عبور از هر دو آنها نیازمند داشتن تجربه کافی و تکنیک‌های سنگ‌نوردی است. علاوه بر دیواره علم‌کوه، دیواره غربی (نگین) و یخچال اسپیلت و دیواره و یخچال تخت‌سلیمان (پاتخت) نیز دارای مسیرهای صعود فنی است که متأسفانه کمتر مورد توجه کوهنوردان قرار گرفته است.
از چهار منطقه مرکزی و شمالی ایران می‌شود وارد علم‌کوه شد:
از منطقه کلاردشت در جاده چالوس ـ مرزن‌آباد که مسیر صعود اصلی می‌باشد.
از منطقه دلیر و الیت در جاده چالوس (دزدبند)
از منطقه تنکابن و عباس‌آباد (دره سه‌هزار)
از منطقه طالقان (قزوین) ـ روستای پراچان
کوهنوردانی که از منطقه کلاردشت قصد صعود قله علم‌کوه را دارند می‌توانند از دو مسیر این قله را صعود نمایند:
الف: (از منطقه علم‌چال) مسیر ونداربن ـ پناهگاه سرچال ـ علم‌چال ـ سیاه‌سنگ ـ علم‌کوه
ب: (از منطقه حصارچال) مسیر ونداربن ـ تنگه‌گلو ـ دشت حصارچال ـ علم‌کوه
دشت حصارچال یکی از زیباترین و بکرترین دشت‌های کوهستانی ایران است که دورتادور آن را قلل شرقی علم‌کوه فراگرفته است. ارتفاع پناهگاه سرچال ۳۷۵۰ متر، علم‌چال ۴۲۰۰ متر و دشت حصارچال ۳۷۵۰ متر می‌باشد.
قله تخت‌سلیمان با ارتفاع ۴۷۷۰ متر یکی دیگر از جذابیت‌های صعود به این منطقه است. این کوه اساطیری که تا چند سال قبل آثار «چوب و الوار» برفراز آن قابل رویت بود، گویا جایگاه نزول پیامبرانی چون نوح و سلیمان بوده است. به دلیل اهمیت این موضوع قلل این منطقه را «تخت‌سلیمان» می‌نامند. (سال ۱۳۵۸ در اولین سفرم به علم‌کوه آثار الوارهای بزرگی را بر روی قله تخت‌سلیمان مشاهده کرده‌ام.) صعودهای زمستانی در منطقه علم‌کوه توسط ایرانیان در سال‌های گذشته به دفعات اجرا شده است که نشان از پیشرفت این ورزش در میان کوهنوردان کشورمان دارد. علم‌کوه در البرز غربی واقع شده که از سمت شرق به گردنه کندوان (جاده چالوس) و از سمت غرب به قلل نرگس‌ها متصل است.
زمان‌بندی برنامه:
چهارشنبه ۲۷ تیر ۹۷
۱۸:۴۵ حرکت از میدان آزادی تهران
پنجشنبه ۲۸ تیر ۹۷
۰۰:۱۵ مجتمع کوهستانی رودبارک
۱:۳۰ مجتمع کوهستانی ونداربن
۵:۱۵ حرکت از ونداربن با نیسان به سمت تنگ گلو
۶:۲۰ ابتدای تنگ گلو
۶:۴۰ شروع پیمایش
۸:۳۰ دشت حصارچال
۹:۴۰ حرکت به سمت قله
۱۲:۱۵ یک ربع توقف و استراحت روی خط الراس
۱۴:۱۰ قله
۱۴:۴۵ فرود
۱۸:۳۰ دشت حصارچال
۱۹:۴۰ حرکت به سمت تنگ گلو
۲۰:۵۰ ابتدای تنگ گلو
۲۱:۰۰ حرکت با نیسان به سمت ونداربن
۲۲:۰۰ ونداربن
مسیر اجرا شده در این برنامه
مشروح برنامه:
سلام همنوردان گرامی
سه شنبه بعد از اینکه برنامه خلنو کنسل شد یه همنورد قدیمی تماس گرفت و پیشنهاد علم‌کوه را داد. از این پیشنهاد خیلی خوشحال شدم و به شدت استقبال کردم. یه برنامه‌ریزی اولیه کردیم و قرار شد چهارشنبه عصر حرکت کرده و پنجشنبه بصورت یک روزه و طی یک مرحله قله را صعود کنیم.
بدلیل مشغله مقداری دیر حرکت کرده و به سمت جاده چالوس و مرزن‌آباد رفتیم. خوشبختانه جاده چندان شلوغ نبود و به مرزن‌آباد رسیدیم. سپس راهی کلاردشت و رودبارک شده و به مجتمع کوهستانی رودبارک رسیدیم. اگرچه امکان اقامت در مجتمع رودبارک وجود داشت ولی تصمیم داشتیم خود را به مجتمع کوهستانی ونداربن برسانیم. از رودبارک تا ونداربن جاده خاکی است و برخلاف گزارش‌هایی که خوانده بودم برای تردد وسیله شخصی چندان مناسب نیست. یک ساعت مسیر جاده خاکی را طی کرده و به ونداربن رسیدیم. به اشتباه مسیر مجتمع را رد کرده و به روستای ونداربن رسیدیم. پس از مقداری بررسی راه و نقشه مقداری از مسیر رفته را بازگشته و خود را به مجتمع کوهستانی ونداربن رساندیم. هم از مجتمع رودبارک و هم از مجتمع ونداربن نیسان و لندرور کوهنوردان را به ابتدای تنگ گلو منتقل می‌کند و از نظر هزینه نیز تفاوتی ندارد.
فرصت چندانی برای استراحت نداشته و نمی‌توانیم بیشتر از دو ساعت بخوابیم. بهرحال در زمان مقرر بیدار شده و آماده می‌شویم و با آمدن نیسان به اتفاق یک گروه دیگر به سمت تنگ گلو حرکت می‌کنیم. پس از حدود یک ساعت “نیسان سواری” در این مسیر ناهموار به ابتدای تنگ گلو می‌رسیم.
تنگ گلو
از روی برفچال به سمت دیگر رودخانه رفته و در مسیر پاکوب قرار می‌گیریم. مسیر تنگه را از کنار سردآبرود ادامه می‌دهیم. هوا بسیار عالی، خنک و لطیف است و صدای دلنشین رودخانه خروشان به گوش می‌رسد. مقداری جلوتر از روی یک پل چوبی به سمت راست رودخانه رفته و مسیر پاکوب را ادامه می‌دهیم که یک تابلوی زردرنگ متعلق به فدراسیون کوهنوردی ما را به سمت چپ رودخانه هدایت می‌کند. اگرچه بنظر می‌رسد ادامه همان مسیر هم مشکلی نداشته باشد، با این حال از روی برفچال به سمت چپ رودخانه می‌رویم. ظاهرا در سال‌های گذشته در آن مسیر برای یک گروه کوهنوردی سانحه دلخراشی رخ داده است. مسیر زیبای تنگ گلو را به سمت دشت حصارچال ادامه می‌دهیم. ده دقیقه توقف کرده و استراحت کوتاهی داریم و مسیر را با شیب ملایم تا حصارچال طی می‌کنیم.
مسیر تنگ گلو تا حصارچال
مسیر تنگ گلو تا حصارچال
مسیر تنگ گلو تا حصارچال
مسیر تنگ گلو تا حصارچال
ابتدای دشت مقداری توقف کرده و مناظر زیبای دشت و قلل سر به فلک کشیده دورتادور دشت را نظاره می‌کنیم. اینجا محل شبمانی و اقامت کوهنوردانی است که برنامه‌های مختلف خود را در منطقه علم‌کوه اجرا می‌کنند. ما نیز ساعتی در کنار چادرها برای صبحانه توقف می‌کنیم.
دشت حصارچال
دشت حصارچال
دشت حصارچال
کوله‌ها را سبک کرده و وسایل اضافی را در دشت می‌گذاریم و آماده حرکت به سمت قله می‌شویم. از رودخانه عبور کرده و به سمت یال مرجیکش می‌رویم. از مسیر پاکوب و در جهت شمال، تپه پیش رو را صعود کرده و به ابتدای یال مرجیکش می‌رسیم. مسیر پاکوب را ادامه می‌دهیم بطوریکه قله مرجیکش در سمت راست و خط‌الراس مناره و ستاره تا خرسان‌ها در سمت چپ ما قرار دارد.
از ارتفاع ۴۰۰۰ متر به بالا شیب مسیر بیشتر شده و در اغلب جاها سنگلاخی می‌شود. یال پر شیب و سنگلاخی را تا خط‌الراس ادامه می‌دهیم. در نزدیکی‌های خط‌الراس هستیم که کم‌کم علم‌کوه رخ نمایان می‌کند.
از ابتدای خط‌الراس مسیر تا قله مشخص است. مقداری استراحت کرده و برای ادامه مسیر تجدید قوا می‌کنیم. اگرچه روز پنجشنبه را برای صعود انتخاب کرده‌ایم ولی تعداد زیادی از کوهنوردان از سراسر کشور، از آذربایجان و خراسان و تهران و شمال کشور برای صعود اقدام کرده‌اند. از اینجا به بعد نیز با مسیری مواجه هستیم که در برخی قسمتها پر شیب و ریزشی است. لازم است دقت شود تا سنگ از زیر پایمان به پایین سقوط نکند تا خطری برای افرادی که در مسیر بازگشت هستند ایجاد نشود.
نمای خط الراس تا قله
شب قبل از برنامه استراحت و خواب کافی نداشته‌ایم که همین مساله حرکت ما را با کندی مواجه می‌کند و لازم است در فواصل کوتاه‌تری توقف کرده و استراحت کنیم. در چنین برنامه‌های سنگینی که بصورت یک روزه و یا یک مرحله‌ای اجرا می‌شود خواب پیش از برنامه بسیار حائز اهمیت می‌باشد. در هرحال شوق فتح قله باعث می‌شود خستگی را به جان خریده و باقیمانده مسیر را نیز طی کنیم. در مسیر صعود، در سمت شرق و بر روی خط‌الراسی که از قلل سیاه‌سنگ و شاخک تا علم‌کوه امتداد دارد جانپناه سیاه‌سنگ (۴۵۵۰ متر) و در سمت غرب بر روی خط‌الراسی که از قلل خرسان به علم‌کوه می‌رسد جانپناه خرسان (۴۷۰۰ متر) با رنگ نارنجی دیده می‌شوند.
خط الراس سیاه سنگ
جانپناه سیاه سنگ
خط الراس خرسان
جانپناه خرسان
انتهای مسیر را نیز طی کرده و بر فراز علم‌کوه قرار می‌گیریم. همگی خوشحال هستیم و این صعود را به یکدیگر تبریک می‌گوییم.
از فراز قله به تماشای منطقه علم‌چال و یخچال‌های آن و همچنین سایر مسیرهای صعود مانند مسیر گرده آلمان‌ها می‌نشینیم. همچنین قلل شمالی علم‌کوه شامل کورماکوه، تخت‌سلیمان، شانه‌کوه، میان‌سه‌چال، سیاه‌کمان و چالون با خط‌الراس بینشان مشاهده می‌شوند. بر روی قله فضای زیادی برای ماندن نیست و سریعتر عکسی به یادگار گرفته و پایین می‌آییم.
علم چال
بر فراز علم کوه
باد سردی وزیدن گرفته و قطرات برف بصورت پراکنده شروع به باریدن می‌کند. مقداری از مسیر را بازگشته و از محل مناسبی به سمت پاکوب پایین خط‌الراس که برای بازگشت مناسب‌تر است فرود می‌آییم. از طریق این مسیر، خط‌الراس و یال ریزشی صعود را تراورس می‌کنیم. باران بصورت پراکنده می‌بارد و هوا بسیار لطیف و دل‌انگیز شده است.
خط الراس خرسان
مسیر بازگشت تا حصارچال
کم‌کم دشت حصارچال و چادرهای آن که چند برابر صبح شده است دیده می‌شوند.
دشت حصارچال
خود را به دشت رسانده و پس از مقداری استراحت، وسایل را بر می‌داریم و به سمت تنگ‌گلو می‌رویم. سوار بر نیسان، خسته ولی خوشحال از این صعود دلچسب به سمت ونداربن می‌رویم.
تصمیم می‌گیریم شب را در مجتمع ونداربن استراحت کرده و صبح به سمت تهران حرکت کنیم. صبح زود حرکت می‌کنیم تا به ترافیک جاده چالوس برخورد نکنیم و تا قبل از ظهر به تهران می‌رسیم..
نکات برنامه:
طبق تجربه برای چنین صعودهای سنگین و یک روزه استراحت پیش از برنامه بسیار اهمیت دارد. بطور مثال برای این برنامه مناسب بود تا شب قبل از برنامه زودتر خود را به رودبارک و یا ونداربن رسانده و خواب بهتر و بیشتری می‌داشتیم.
در مجتمع‌های رودبارک و ونداربن امکانات لازم برای استراحت و خواب مانند تخت و پتو و همچنین سرویس بهداشتی، حمام و پارکینگ خودرو وجود دارد.
در مسیر تنگ گلو به دشت حصارچال اگر مسیر سمت راست رودخانه را ادامه دهید امکان اینکه قبل از دشت به سمت یال مرجیکش بروید وجود دارد. به این صورت مسیر صعود مقداری کوتاه‌تر شده و از زمان‌بندی پیش می‌افتید که البته برای صعودهای یک روزه مناسب است.
قله آزادکوه با ارتفاع ۴۳۷۰ متر قله‌ای زیبا و منفرد در قلب البرز مرکزی و در استان مازندران واقع شده است. از ۴ مسیر امکان صعود نرمال قله وجود دارد که در گزارش قله آزادکوه، ۳ اردیبهشت ۹۵ به آن اشاره شده است. دو مسیر گرده شرقی و دیواره شمالی نیز مسیرهای فنی صعود قله آزادکوه می‌باشند.
از فراز قله آزادکوه، مجموعه قلل علم‌کوه در شمال غرب، ناز و کهار در غرب، دونا، سرخاب‌ها و سوتک‌ها در جنوب غرب، خط‌الراس‌های کمان‌کوه و عقب‌تر از آن خط‌الراس سرکچال در جنوب، نرگس‌ها، پالون‌گردن، خلنو و قلل خط‌الراس آن به همراه قله دماوند در جنوب شرق رویت می‌شوند.
در این برنامه دو روزه قصد داریم قله آزادکوه را از مسیر وارنگه‌رود صعود کرده و از مسیر کلاک بازگردیم که در ادامه شما را به مطالعه مشروح گزارش دعوت می‌کنم.
مسیر اجرا شده در برنامه
زمان‌بندی برنامه:
پنجشنبه ۱۴ تیر ۹۷
۶:۵۰ حرکت از تهران
۱۰:۰۰ وارنگه‌رود
۱۰:۱۵ حرکت از وارنگه‌رود
۱۱:۲۰ ابتدای دره شیرکمر، ۴۰ دقیقه توقف برای صبحانه
۱۴:۱۵ کلبه محیط بانی سوتک، استراحت و توقف برای ناهار و نماز
۱۵:۲۵ حرکت و ادامه برنامه
۱۶:۰۰ گردنه شمالی قله خرسلک
۱۷:۲۰ گردنه سوتک، ۱۵ دقیقه توقف برای عکاسی
۱۷:۵۰ گردنه کمان‌کوه
۱۸:۴۰ دشت کمان‌کوه
جمعه ۱۵ تیر ۹۷
۴:۰۰ بیدار باش
۶:۰۰ حرکت به سمت گردنه چورن
۷:۵۰ گردنه چورن، کمتر از نیم ساعت توقف
۸:۱۵ حرکت به سمت قله
۹:۴۵ قله آزادکوه
۱۰:۲۰ فرود
۱۱:۰۰ گردنه چورن
۱۱:۲۵ فرود از دره کلاک
۱۳:۰۰ توقف برای ناهار و نماز به مدت یک ساعت و ده دقیقه
۱۵:۰۰ کلاک بالا
۱۵:۳۰ حرکت به سمت تهران
۲۰:۲۰ تهران
مشروح برنامه:
سلام دوستان گرامی
شاید اولین بار نام آزادکوه را با وارنگه‌رود و مسیر زیبای آن شنیدم و پس از اولین صعودم به آزادکوه در ۳ اردیبهشت ۹۵ که از مسیر کلاک و بصورت یک روزه اجرا شد تمایل داشتم در برنامه بعدی این قله را از مسیر وارنگه‌رود صعود کنم. اجرای این برنامه را از صعود پارسال قله کهار در ۲۹ دی ۹۶ در سر داشتم و بالاخره روز موعود فرا رسید.
با راننده قرار گذاشته بودیم که ساعت ۶ صبح از میدان آزادی حرکت کنیم که متاسفانه با تاخیر ایشان حدود یک ساعت دیرتر راه افتادیم. باید خودمان را به روستای وارنگه‌رود در جاده چالوس می‌رساندیم. در کیلومتر ۶۰ جاده چالوس و مقداری بعد از گچسر به سه راهی دیزین می‌رسیم. وارد جاده دیزین شده و پس از دو سه کیلومتر در سمت چپ جاده و بلافاصله پس از ساختمان مربوط به اداره محیط بانی وارد جاده فرعی وارنگه‌رود می‌شویم. ترافیک غیرمنتظره جاده چالوس نیز به تاخیر راننده اضافه شد تا در نهایت ساعت ۱۰ صبح به وارنگه‌رود رسیدیم. حدود یک ساعتی از زمانی که پیش‌بینی کرده بودم عقب بودیم. با ماشین تا انتهای روستا و انتهای جاده خاکی رفته و بلافاصله پس از آماده شدن همنوردان وارد مسیر پاکوب کنار رودخانه شدیم.
همنوردان پرنشاط و سرحال حرکت خود را شروع می‌کنند. پس از مدت کوتاهی از یک پل آهنی عبور کرده و به سمت دیگر رودخانه می‌رویم. آب رودخانه بسیار پرآب و زلال و سرد است و به این دره زیبا که در ادامه بسیار عریض هم می‌شود زیبایی خاصی داده است.
دره وارنگه‌رود
دره وارنگه‌رود
دره وارنگه‌رود
مسیر دره وارنگه‌رود را از کنار رودخانه ادامه می‌دهیم تا پس از ساعتی به ابتدای دره سوتک یا شیرکمر می‌رسیم. دره شیرکمر در سمت چپ ما قرار دارد و در ابتدای آن چند درخت کهنسال و یک چشمه قرار دارد. اینجا محل مناسبی است که در کنار درخت‌ها و زیر سایه آنها برای صبحانه توقف کنیم. یکی از دوستان که شرایط مناسب برای صعود ندارد از همینجا انصراف داده و باز می‌گردد. ادامه مسیر ما از دره شیرکمر می‌باشد و برای همین از دره وارنگه‌رود جدا شده و فاصله می گیریم.
ابتدای دره شیرکمر
مسیر خود را از دره شیرکمر ادامه داده و همان ابتدا با عبور از رودخانه در مسیر پاکوب قرار می‌گیریم. در ادامه مسیر پر پیچ و خم دره شیرکمر لازم می‌شود به دفعات از رودخانه عبور کنیم. رودخانه پر آب دره شیرکمر به رودخانه وارنگه رود ملحق می‌شود. در ادامه به یک چشمه پرآب رسیده و مقداری توقف می‌کنیم. دره شیرکمر بسیار زیبا و سرسبز با رودخانه‌ای پرآب و زلال و خروشان است که هرچه به انتهای آن نزدیک می‌شویم به زیبایی‌های آن افزوده می‌شود. گاهی از میان سبزه‌‌ها و گیاهان زیبا و معطری مانند گلپر عبور می‌کنیم که از قد ما هم بلندتر شده و عطر آنها فضا را پر کرده است.
دره شیرکمر
دره شیرکمر
دره شیرکمر
دره شیرکمر
دره شیرکمر
دره شیرکمر
در انتهای دره به یک دشت در منطقه سوتک می‌رسیم که کلبه محیط بانی سوتک هم همانجا قرار دارد. در کنار کلبه نیز چشمه‌ای قرار دارد و محل توقف و یا شبمانی بعضی از گروه‌ها می باشد. ما هم پس از پیمایش این دره طولانی در محل کلبه محیط بانی توقف کرده و استراحت می‌کنیم.
از کلبه مسیر پاکوب را به سمت شرق و گردنه ادامه می‌دهیم. از دره نسبتا باریک شیرکمر وارد یک منطقه دشت مانند و وسیع با پوشش گیاهی بسیار زیبا می‌شویم. با عبور از یک مسیر پرشیب و در حالیکه قلل تیغه‌ای سرخاب در سمت چپ ما قرار دارد به گردنه شمالی قله خرسلک می‌رسیم که البته در بعضی منابع گردنه سوتک نیز نامیده شده است.
کلبه محیط بانی
قله سرخاب
با قرار گرفتن بر روی این گردنه دشت زیبای سوتک و قله‌های سوتک بزرگ و کمان‌کوه پیش روی ما قرار می‌گیرد. همچنین قله خرسلک در سمت جنوب (سمت راست ما) و قله سوتک کوچک در سمت شمال (سمت چپ ما) این گردنه قرار دارند. بر روی این گردنه دقایقی استراحت کرده و سپس مسیر را به سمت گردنه سوتک طی می‌کنیم. از گردنه شمالی قله خرسلک تا کمپ کمان‌کوه بطور کلی اکثر مسیر به صورت تراورسی و یا با شیب ملایم است.
دشت سوتک و قلل سوتک بزرگ و کمان‌کوه
از پاکوب مشخصی که از روی گردنه شمالی قله خرسلک به سمت شمال شرق و گردنه سوتک می‌رود دشت سوتک را از سمت شمال دور می‌زنیم. عطر مدهوش کننده‌ای بخاطر گلها و گیاهان در مسیر پیچیده است. مسیر تراورسی را پیمایش کرده و قبل از گردنه سوتک به یک چشمه می‌رسیم و ۲۰ دقیقه توقف و استراحت داریم.
به سمت گردنه سوتک
کمان‌کوه
به سمت گردنه سوتک
دشت سوتک
سپس به مسیر ادامه داده و به گردنه سوتک می‌رسیم که در برخی منابع گردنه کمان‌کوه نامگذاری شده است. از این گردنه برای اولین بار در این مسیر قله آزادکوه با شکل منحصر به فرد آن دیده می‌شود و همگان را برای نظاره کردن و تصویربرداری متوقف می‌کند. ما نیز چنین می‌کنیم و ۱۵ دقیقه توقف می‌کنیم. آزادکوه تنها از این سمت “شاهزاده کج گردن” است!
اگرچه اختلاف نظر در نامگذاری مناطق کوهستان طبیعی است، اما به نظر می‌رسد نامگذاری این محل بعنوان گردنه سوتک مناسب‌تر است. چون این گردنه، گردنه‌ای اصلی مشرف به دشت سوتک و سمت دیگر آن مشرف به آزادکوه بوده و از طرف دیگر یک سمت آن قله سوتک کوچک و سمت دیگر آن قلل کمان‌کوه و سوتک بزرگ قرار دارد.
از گردنه سوتک یک مسیر پاکوب دیده می‌شود که به سمت دره نسن می‌رود. ما نیز مسیر خود را به سمت گردنه کمان‌کوه و دشت کمان‌کوه ادامه می‌دهیم که البته پیدا کردن این پاکوب نیاز به دقت دارد و در ادامه‌ی پاکوب طی شده تا گردنه، به سمت کمان‌کوه می‌رود. پس از مدت کوتاهی به گردنه کمان‌کوه می‌رسیم و بدون توقف به مسیر خود ادامه می‌دهیم.
در ادامه مجددا دامنه کمان‌کوه را تراورس می‌کنیم و در این مدت آزادکوه تمام قامت در معرض دید ماست. مسیر پاکوب را ادامه داده و در یک قسمت از روی یک برفچال عبور می‌کنیم. همین مسیر تراورسی ما را به محل شبمانی دشت کمان‌کوه در دامنه‌های قله کمان‌کوه می‌رساند.
محل کمپ در دشت کمان‌کوه و در دامنه کمان‌کوه و سرماهو و یخچال فوق‌العاده زیبا و دیدنی می‌باشد. چندین چادر قبل از ما در محل دشت برپا شده است که بعضا از شب قبل در آنجا اقامت داشته‌اند. بلافاصله کمپ خود را برپا کرده و سپس به تماشای مناظر اطراف و عکس‌برداری از این طبیعت کم‌نظیر می‌پردازیم. منظره آزادکوه، خط الراس کمان‌کوه، چادرهای رنگارنگ کوهنوردان و انعکاس همه اینها در برکه‌ای که از آب برفچال تشکیل شده و رود جاری از برفچال از زیبایی‌های دشت سرسبز کمان‌کوه می‌باشد. اعضای گروه پس از صرف شام در داخل چادرها به استراحت مشغول می‌شوند و برای فردا آماده می‌شوند. هوا رو به تاریکی می‌رود و آسمان شب بسیار پرستاره و زیبا شده است. شبی آرام و بدون باد با هوایی نسبتا سرد که مانع خواب برخی همنوردان می‌شود را پشت سر می‌گذاریم. اما من خواب کامل و خوب و عمیقی داشتم.
دشت کمان‌کوه
دریاچه فصلی دشت کمان‌کوه
ساعت ۴ صبح بیدارباش است و همنوردان برای حرکت آماده می‌شوند. صبحانه مختصری صرف می‌کنیم و پس از نماز، چادرها را جمع‌آوری، کوله‌ها را بازچینی و آماده حرکت می‌شویم. پاکوب در سمت دیگر رودخانه برفچال و مقداری بالاتر قرار دارد که با اندکی دقت پیدا می‌شود. در هوایی مطبوع و عالی به سمت گردنه چورن حرکت می‌کنیم. مسیر تراورسی را ادامه داده و به یک گردنه می‌رسیم و سپس به سمت گردنه چورن ارتفاع می‌گیریم.
به سمت چورن حرکت می‌کنیم و از خط الراس کمان‌کوه سرماهو یخچال و کهنو که پشت سر ما قرار دارد فاصله می‌گیریم. در حالیکه فکر پیمایش این خط الراس را در سر می‌پرورانم و امیدوارم بتوانم در آینده نزدیک آن را اجرا کنم. اکثر مسیر تا گردنه چورن تراورسی است و یا شیب بطور ملایم افزایش می‌یابد.
نمایی از گردنه چورن و آزادکوه
پس از چند فراز و فرود به گردنه چورن می‌رسیم. تمام مسیرهای صعود نرمال آزادکوه به گردنه چورن ختم می‌شود. برای همین از گردنه تا قله مسیر شلوغ و پرترافیک است!
در اینجا دو نفر از دوستان علی‌رغم توانایی برای صعود تصمیم می‌گیرند که در گردنه استراحت کنند و از مناظر استفاده کنند. بقیه همنوردان نیز کوله‌های سنگین خود را در گردنه گذاشته و با یک کوله حمله سبک و وسایل ضروری به سمت قله حرکت می‌کنند. هرچند که کوهنوردان زیادی به سمت قله حرکت می‌کنند و مسیر شلوغ است، ما نیز مسیر پرشیب یال قله را از راه پاکوب و بصورت زیگزاگ و با سرعت مناسب طی کرده و به قله می‌رسیم.
در مسیر قله
کوهنوردان زیادی از سراسر کشور و بخصوص شهرهای شمالی کشور خود را به آزادکوه رسانده‌اند و جمعیت زیادی روی قله حضور دارند. بطوریکه برای عکس گرفتن با تابلوی قله صف درست شده بود. من هم از خیر آن تابلو گذشتم!
از فراز قله مناظر و قلل اطراف را می‌بینم. برخی از قلل را می‌شناسم و آنها را شناسایی می‌کنم ولی تجربه صعود به بسیاری از قله‌های این منطقه را ندارم. در طول برنامه نیز با خود فکر می‌کردم که یکی از خلاهای برنامه‌های کوهنوردی من قلل این منطقه و قلل منطقه علم‌کوه و بطور کلی قلل جاده چالوس است که کمتر به آنها پرداخته‌ام. دلیل این اتفاق دور بودن مسافت است که امیدوارم بتوانم در آینده بیشتر به آنها بپردازم.
بر فراز آزادکوه
ما نیز بر فراز قله مقداری استراحت کرده و پس از صرف خوراکی و گرفتن عکس یادگاری مسیر بازگشت را در پیش می‌گیریم. مسیر بازگشت تا گردنه در بیشتر قسمتها شن‌اسکی هست و با انتخاب مسیر مناسب می‌توانیم به سرعت خود را به گردنه چورن برسانیم.
مجددا کوله‌های سنگین را به دوش کشیده و به سمت دره کلاک در شرق گردنه چورن سرازیر می‌شویم. همان ابتدای دره و مقداری پایین‌تر از گردنه چورن چشمه‌ای برای استفاده آب آشامیدنی وجود دارد. مسیر دره کلاک در بعضی قسمتها پرشیب است و از پاکوب مشخص به سمت “کلاک بالا” می‌رود.
دره کلاک
دره کلاک
دره کلاک
دره کلاک
در این مسیر نیز با چادرهای کوهنوردانی که در دره کلاک شبمانی داشته‌اند برخورد می‌کنیم. دره کلاک نیز بسیار زیبا و سرسبز است و هرچه به کلاک بالا نزدیک می‌شویم بر زیبایی‌های آن افزوده می‌شود.
هرچه به کلاک نزدیک می‌شویم و ارتفاع کم می‌کنیم بر گرمای هوا نیز افزوده می‌شود. پس از کاهش شیب دره و بالاتر از گوسفندسرا در محل مناسبی برای استراحت و ناهار توقف می‌کنیم. راه چندانی تا انتهای دره باقی نمانده است که شیب مسیر ملایم‌تر می‌شود. در نزدیکی‌های روستا نیز چشمه‌ای وجود دارد که از گرما به آب سرد و گوارای آن پناه می‌بریم. در پایین دره و انتهای مسیر به کوچه باغ‌های زیبای روستا رسیده و به روستای کلاک بالا وارد می‌شویم.
به سمت کلاک بالا
به سمت کلاک بالا
به سمت کلاک بالا
کلاک بالا
کلاک بالا
خودرویی که هماهنگ کرده بودیم نیز پس از مدت کوتاهی به روستا می‌رسد و به اتفاق اعضای گروه پس از یک برنامه سنگین دو روزه، خسته اما پرنشاط و خوشحال از این برنامه عالی به سمت تهران حرکت می‌کنیم.
به لطف خدا قبل از غروب آفتاب به تهران می‌رسیم و برنامه را به اتمام می‌رسانیم. جای همه دوستانی که تمایل داشتند در این برنامه در کنار ما باشند و بدلایل مختلف نتوانستند خالی بود. به امید دیدار در برنامه‌های آتی..
این برنامه برای گروه کوهنوردی شهید ورکش اجرا شد و می‌توانید توضیحات و گزارش برنامه دوستانم در این گروه را اینجا مطالعه کنید.
نکات برنامه:
بهتر است که ابتدای صبح خود را به وارنگه‌رود برسانیم. دیررسیدن ما به وارنگه‌رود می‌توانست مشکل‌ساز شده و یا حداقل از زیبایی‌های برنامه بکاهد و یا مناظر زیبای برنامه را بخاطر تاریکی از دست بدهیم که خوشبختانه چنین نشد و بخاطر همنوردان هم‌پا و خوبی که داشتیم در زمان‌بندی مناسب و بدون مشکل برنامه را اجرا کردیم.
چشمه‌های مسیر در این فصل به اندازه کافی پرآب بوده و قابل استفاده می‌باشد. بهتر است از آخرین چشمه قبل از گردنه سوتک، آب آشامیدنی برای مدت شبمانی و همچنین برای روز دوم تا بازگشت از قله به گردنه چورن برداشته شود. در محل کمپ نیز آب برفچال در دسترس است که البته در صورت اضطرار و با رعایت شرایط آن برای آشامیدن قابل استفاده می‌باشد.
برنامه امروز صعود به قله پیازچال یا لزون شرقی به ارتفاع ۳۵۰۰ متر از دره پیازچال و بازگشت از دره داراباد است. در این برنامه تلاش کردم تا یکی از مسیرهای زیبای کوهنوردی شمال تهران که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد را به دوستان خود معرفی کنم. مسیر این برنامه تا حدود زیادی با برنامه قله کلکچال از مسیر دره آب زندگانی، ۲۷ مهر ۹۶ اشتراک دارد. در برنامه امروز بر خلاف برنامه ۲۷ مهر ۹۶، مسیر صعود خود را از دره پیازچال و گردنه پیازچال انتخاب کرده و برای بازگشت از دره داراباد فرود آمدیم.
از پارک جمشیدیه به سمت تپه نورالشهدا و اردوگاه کلکچال رفته و پس از گردنه کلکچال مسیر دره پیازچال را در پیش گرفته و پس از مقداری استراحت در کنار چشمه پیازچال به سمت گردنه پیازچال مسیر را ادامه دادیم.
قله پیازچال (لزون شرقی)
دوستانی که تمایل به صعود قله نداشتند در محل گردنه استراحت کردند و سایر دوستان نیز با کوله‌های سبک و یا بدون کوله به سمت قله پیازچال (لزون شرقی) حرکت کردند. پس از صعود قله و مقداری توقف و عکاسی به دوستان خود در گردنه پیازچال ملحق شده و ساعتی برای نهار و نماز توقف کردیم.
خط‌الراس لزون به توچال
بر فراز قله پیازچال (لزون شرقی)
تیغه‌های داراباد
برای بازگشت، از گردنه پیازچال به سمت قله کلکچال رفته و پیش از سربالایی قله از راه پاکوبی که در سمت چپ مشاهده می‌شود قله کلکچال را تراورس کرده و در سمت جنوب شرقی قله قرار گرفتیم.
تراورس قله کلکچال
همانطور که در گزارش ۲۷ مهر ۹۶ اشاره کردم از انتهای دره آب زندگانی دو مسیر وجود دارد که مسیر اول از یک دهلیز پرشیب و مسیر دوم با دور زدن صخره‌های بزرگ انتهای دره به گردنه جنوب شرقی کلکچال می‌رسد. با توجه به شرایط گروه، مسیر دوم را انتخاب کرده و از کنار دشت زیبایی که در جنوب قله کلکچال قرار دارد عبور کردیم.
نمای قله کلکچال و دشت جنوبی آن
با اتمام صخره‌ها، مسیر پاکوب نیز به سمت شرق و یال غربی دره داراباد تغییر می‌کند. مسیر پاکوب را ادامه می‌دهیم و از محل مناسب مسیر خود را به سمت انتهای دره آب زندگانی تغییر می‌دهیم. البته این قسمت از مسیر چندان واضح و مشخص نبوده و نیاز به تجربه و شناخت قبلی و یا استفاده از جی پی اس دارد. با انتخاب مسیر دوم و دور زدن صخره‌ها، کمی راه خود را طولانی‌تر کرده و از دهلیز پر شیب که برای برخی از دوستان می‌توانست مشکل‌ساز باشد اجتناب کردیم.
از اینجا مطابق مسیر برنامه ۲۷ مهر ۹۶، از دره آب زندگانی به سمت دره داراباد سرازیر شده و از مسیر دره داراباد بازگشتیم.
در این برنامه دونفر از همنوردان که به تازگی فعالیت‌های کوهنوردی خود را آغاز کرده بودند، مقداری با مشکل مواجه شده و به دلیل درد در ناحیه پا و زانو به سختی مسیر بازگشت را طی کردند. برای همین زمان‌بندی برنامه در مسیر بازگشت طولانی شده است.
زمان‌بندی برنامه:
۵:۲۰ حرکت از پارک جمشیدیه
۷:۲۰ تپه نورالشهدا، ۴۰ دقیقه توقف برای صبحانه
۸:۳۰ حرکت از اردوگاه کلکچال، ۱۵ دقیقه توقف برای معارفه
۹:۵۰ گردنه کلکچال، ۲۰ دقیقه استراحت
۱۱:۰۰ چشمه پیازچال، ۲۵ دقیقه توقف
۱۱:۴۵ گردنه پیازچال
۱۲:۴۵ قله پیازچال، نیم ساعت توقف
۱۳:۱۵ فرود
۱۳:۴۵ گردنه پیازچال، یک ساعت توقف برای نهار و نماز
۱۴:۴۵ حرکت به سمت دره داراباد
۱۹:۰۰ باغچه خلیل
۲۰:۴۰ آبشار چال مگس، توقف‌های طولانی در مسیر و سرعت پایین
۲۳:۰۰ پارکینگ داراباد
نکات:
مناسب است در این برنامه، دره آب زندگانی برای صعود و دره پیازچال برای بازگشت انتخاب شود. مسیر دره داراباد و دره آب زندگانی بدلیل طولانی بودن و پر شیب بودن برخی قسمتها و همچنین قسمت‌هایی که طناب‌گذاری شده و کارگاه نصب شده، برای صعود مناسب‌تر است.
در این برنامه در قسمت‌های مختلف دره داراباد و دره آب زندگانی چشمه وجود دارد که در گزارش ۲۷ مهر ۹۶ به آن اشاره شده است. البته با انتخاب مسیر دوم از گردنه جنوب شرقی کلکچال به انتهای دره آب زندگانی، چشمه آب زندگانی که در مسیر اول و بالاتر از دهلیز قرار دارد را از دست می‌دهیم. همچنین در مسیر دره پیازچال نیز یک چشمه وجود دارد.
برای تابستان امسال چند برنامه خوب و سنگین در نظر گرفتم که بدلیل علاقه دوستان جدید به حضور در این برنامه‌ها لازم بود تعدادی برنامه بعنوان پیش‌نیاز برگزار شود. قله ساکا یکی از چهار قله مشهور و اصلی در محدوده روستای افجه لواسان با ارتفاعی در حدود ۳۳۰۰ متر بعنوان اولین برنامه پیش‌نیاز برای امروز در نظر گرفته شده است.
مسیر صعود قله ساکا
زمان‌بندی برنامه:
۵:۳۰ حرکت از تهران
۶:۳۰ افجه و حرکت به سمت دشت هویج
۷:۴۰ دشت هویج، ۵۰ دقیقه توقف برای صبحانه
۸:۳۰ حرکت از دشت به سمت قله
۱۰:۱۰ کاسه ساکا
۱۱:۴۵ گردنه ساکا
۱۲:۳۰ قله
۱۳:۱۵ بازگشت
۱۵:۰۰ باغ گردو، یک ساعت و پانزده دقیقه توقف برای ناهار
۱۸:۰۰ افجه
۱۹:۰۰ تهران
شرح برنامه:
شب برنامه بعد از دو روز کارهای اسباب کشی و خستگی و خواب آلودگی شدید، نگران از اینکه به موقع بیدار نشوم از همراهم می‌خواهم که ساعت ۴ انقدر به گوشی من زنگ بزند تا از خواب بیدار شوم. “او” نیز راس ساعت با تماس خود “من” را از خواب بیدار می‌کند. کوله خود را می‌بندم و عازم محل قرار می‌شوم. سه پیامک دریافت می‌کنم که از کنسل شدن برنامه سه نفر از همسفران حکایت می‌کند. به اتفاق ۶ همنورد دیگرم به طرف افجه لواسان می‌رویم و پس از ساعتی به آنجا می‌رسیم.
مسیر دشت را در پیش می‌گیریم و از میان کوچه باغ‌های ابتدای مسیر عبور کرده و به دشت هویج می‌رسیم. در زیر سایه درختی می‌نشینیم و صبحانه می‌خوریم. جویها و رودخانه‌ها بدلیل بارندگی‌های اخیر پرآب و سرسبزی طبیعت دوچندان شده است.
عبور از کوچه باغ‌ها
نمای قله ریزان
به سمت دشت
دشت هویج
دشت هویج
دشت هویج
از انتهای دشت به سمت غرب رفته و پس از عبور از رودخانه به باغ گردو و سپس به کلبه می‌رسیم. دقایقی استراحت کرده و از پاکوب مسیر را ادامه داده تا به کاسه ساکا می‌رسیم. نسیم خنکی می‌وزد که گرما و تندی آفتاب را قابل تحمل می‌کند.
مسیر پاکوب را ادامه می‌دهیم و دقایقی پس از دو راهی آتشکوه و ساکا، به قله فرعی ابتدای گردنه ساکا می‌رسیم.
پس از استراحت به سمت قله ساکا سرازیر شده و از یک مسیر خط‌الراسی کوتاه که در جنوب غرب ما قرار دارد مسیر خود را به سمت قله ساکا تغییر می‌دهیم.
پس از نیم ساعت به قله ساکا می‌رسیم.
بر فراز ساکا
بر فراز ساکا
نمای دماوند از فراز ساکا
بعد از استراحت و خوردن خوراکی و گرفتن عکس یادگاری مسیر بازگشت را در پیش می‌گیریم. در میانه راه و پیش از سربالایی قله فرعی، از مسیر تراورس که برای صعود تابستانه مناسب است، قله فرعی و گردنه ساکا را تراورس کرده و دیگر لازم نیست قله فرعی را صعود نماییم.
به مسیر ادامه داده و پس از رسیدن به کلبه و باغ گردو، برای نهار و نماز توقف می‌کنیم.
در اینجا گروهی از دوستان و همنوردان قدیمی خود را می‌بینم که در یک برنامه عالی هر چهار قله افجه، شامل پرسون، ریزان، آتشکوه و ساکا را از روی خط‌الراس صعود کرده بودند. پس از تبریک به این دوستان و مدت کوتاهی صحبت و تجدید خاطرات، از ایشان جدا شده و بخش انتهای برنامه را طی می‌کنیم.
پس از پشت سر گذاشتن یک روز خوب و یک برنامه خوب‌تر، به اتفاق همنوردانم که برخی از آنها برای اولین بار در چنین برنامه‌ای حضور پیدا کرده بودند به سلامت به افجه رسیده و راهی تهران می‌شویم. برای این دوستانم آرزوی پیشرفت روزافزون و صعودهایی دلچسب و ایمن همراه با سلامتی می‌کنم..
